Spis treści

Szantidewa

Bodhiczaria-awatara
czyli
Ścieżka Bodhisattwy

Przekład z języka rosyjskiego: Alicja Godawa
Korekta: Barbara Chojnacka

Rozdział III
Wzbudzenie Bodhiczitty¹

1. Wielką radość odnajduję
   W cnocie, która ujmuje cierpień
   Istotom z niższych światów
   I napełnia szczęściem potrzebujących pomocy.
2. Raduję się z zebranych zasług,
   Sprzyjających Przebudzeniu.
   Pragnę, aby wszystkie czujące istoty
   Całkowicie wyzwoliły się z cierpień samsary.
3. Radością napełnia mnie Przebudzenie Opiekunów
   I duchowy poziom Synów Buddów.
4. Wielkie szczęście i radość znajduję
   W dobroczynnej Bodhiczittcie, bezbrzeżnej jak ocean,
   Który przynosi błogość i pożytek
   Wszystkiemu co żyje.
5. Złożywszy dłonie na sercu, błagam
   Doskonałych Buddów wszystkich stron świata:
   „Zapalcie Pochodnię Dharmy
   Wszystkim cierpiącym z powodu zaciemnień”.
6. Składam dłonie na sercu i błagam
   Zwycięzców, pragnących odejść w Nirwanę:
   „Bądźcie z nami przez niezliczone kalpy,
   Nie opuszczajcie żyjących w mroku!”
7. Niechaj mocą zasługi,
   Którą zebrałem, wznosząc tę [modlitwę]²,
   Wszyscy żyjący
   Całkowicie uwolnią się od wszelkich cierpień.
8. Niechaj stanę się lekarzem i lekarstwem
   Dla potrzebujących pomocy,
   Niechaj będę ich opiekunem,
   Dopóki każdy z nich nie ozdrowieje.
9. Niechaj zdołam deszczem jadła i napojów
   Zaspokoić cierpiących głód i pragnienie,
   A w głodowe kalpy³
   Niech ja sam stanę się pokarmem i wodą.
10. Niechaj dla biednych stanę się
    Skarbcem niewyczerpanym.
    Niechaj zamienię się we wszystko, czego im trzeba,
    Chcę, aby zawsze mieli mnie pod ręką.
11. Bez najmniejszego żalu,
    Oddaję swe ciało, to, co posiadam
    I wszystkie zasługi trzech czasów
    Dla dobra wszystkich żyjących.
12. Nirwana to wyrzeczenie się wszystkiego,
    Nirwana to cel moich poszukiwań.
    I jeśli trzeba wszystko odrzucić,
    To lepiej rozdać to innym istotom.
13. Oddałem swoje ciało
    Dla szczęścia wszystkich żyjących.
    Niech robią z nim, co chcą —
    Biją, poniżają, pozbawią życia.
14. Niech bawią się moim ciałem,
    Wystawią je na śmiech i potępienie.
    Co mi do tego?
    Wszak oddałem im swe ciało⁴.
15. Niech postępują z nim, jak chcą
    Byle nie zaszkodziło to im samym.
    Ktokolwiek zwróci się do mnie,
    Zawsze odniesie z tego korzyść.
16. Jeśli w tych, którzy zetkną się ze mną,
    Zrodzi się zła albo gniewna myśl,
    Niech nawet ona stanie się wiecznym źródłem
    Spełnienia wszelkich ich pragnień⁵.
17. Niechaj wszystkim tym, którzy
    Mnie znieważają, którzy drwią ze mnie
    Albo przysparzają innego zła,
    Przypadnie w udziale szczęście pełnego Przebudzenia.
18. Niechaj będę obrońcą bezbronnych,
    Przewodnikiem zbłąkanych,
    Niechaj stanę się mostem, łodzią i tratwą
    Dla tych, którzy chcą dotrzeć na ten brzeg⁶.
19. Niech stanę się wyspą dla tych, co ląd ujrzeć pragną
    I pochodnią dla szukających światła.
    Niech będę łożem dla znużonych
    I sługą dla potrzebujących pomocy.
20. Niech stanę się magicznym kamieniem⁷, cennym naczyniem⁸,
    Skuteczną mantrą i lekarstwem na wszelkie choroby.
    Niech będę drzewem, spełniającym wszystkie życzenia,
    I rogiem obfitości⁹ dla wszystkich żyjących.
21. Tak, jak ziemia i inne elementy,
    Dają rozmaite korzyści
    Niezliczonym istotom
    Bezkresnych przestworzy¹⁰,
22. Tak i ja niech będę źródłem życia
    Dla czujących istot
    Z różnych kierunków przestrzeni,
    Dopóki wszystkie nie osiągną Nirwany.
23. Tak, jak Sugatowie przeszłości
    Zaszczepili Bodhiczittę w swoich sercach
    I, krok za krokiem, wykonywali
    Praktyki Bodhisattwów,
24. Tak i ja dla pomyślności wszystkich żyjących,
    Zdołam wzbudzić Bodhiczittę
    I, krok za krokiem,
    Zacznę wykonywać te praktyki.
25. Rozumni, którzy, osiągnąwszy jasność,
    Wzbudzili Bodhiczittę,
    Powinni wysławiać ją tak,
    Aby bezustannie wzrastała:
26. Obecne moje życie jest owocem,
    Dzięki szczęśliwym okolicznościom przybrałem ludzką postać.
    Dzisiaj odrodziłem się w rodzinie Buddy,
    I teraz jestem jednym z jego Synów.
27. Dlatego powinienem
    Czynić tylko to, co godne mej rodziny.
    Nie chcę splamić
    Tego nieskazitelnego rodu.
28. Jestem jak ślepiec,
    Który odnalazł perłę na śmietniku,
    Jakimś niepojętym cudem
    Bodhiczitta zakiełkowała we mnie.
29. To najlepsza na świecie amrita,
    Zwyciężająca śmierć¹¹.
    To niewyczerpana skarbnica,
    Wyzwalająca świat z ubóstwa.
30. To uniwersalne lekarstwo
    Ratujące świat od chorób.
    To drzewo, pod którym odpoczywają wszystkie istoty,
    Zmęczone tułaczką po ścieżkach bytu.
31. To most dla wszystkich istot
    Wyprowadzający z niedoli ku wolności.
    To wschodzący księżyc umysłu,
    Którego promienie koją cierpienia, zrodzone z zaciemnień.
32. To wielka gwiazda,
    [Której światło] na wieki rozprasza mrok niewiedzy we wszechświecie.
    To świeże masło
    Pozyskane z mleka prawdziwej Dharmy.
33. Dla karawany istot, błądzących po ścieżkach bytu
    I pragnących zaznać szczęścia,
    To święto przynoszące bezmierną radość
    Wszystkim przybyłym gościom.
34. W obecności wszystkich Opiekunów
    Przywołuję dzisiaj cały świat,
    Aby zaznał ziemskiej radości i stanu Sugatów.
    Niechaj radują się bogowie, asurowie i wszystkie istoty!

Przypisy

1

Sanskr.: bodhicitta-parigraha. Warianty tłumaczenia — opanowanie Bodhiczitty; pielęgnowanie Bodhiczitty itp.

2

Według Geshe Kelsang Gyatso: „recytując tę [modlitwę]” oznacza „recytując siedmioczęściową modlitwę”. Modlitwa ta to uświęcony tradycją sposób na oczyszczenie się ze zła, zebranie zasługi i przygotowanie umysłu do wzbudzenia Bodhiczitty. Jej trzy pierwsze części zostały opisane w rozdziale II. Są to: 1) pokłony, 2) ofiarowanie, 3) uświadomienie sobie wyrządzonego zła. W części III Szantidewa nawiązuje do czterech pozostałych części tej modlitwy: 4) dzielenia się radością z powodu cnót innych, 5) prośby do Buddów o poruszenie kołem Dharmy, 6) prośby do Buddów o nieodchodzenie w Nirwanę i 7) poświęcenia zasług. Każda z części siedmioczęściowej modlitwy odnosi się do określonych zaciemnień. Praktykowanie pokłonów niszczy dumę, a praktyka ofiarowania — chciwość. Uświadomienie sobie wyrządzanego zła eliminuje trzy podstawowe trucizny — niewiedzę, przywiązanie i gniew, ale przede wszystkim skierowane jest przeciwko niewiedzy. Radość z cnót innych usuwa zawiść, a prośba do Buddów o poruszenie kołem Dharmy pomaga pozbyć się fałszywych poglądów. Błagając Buddów o to, by nie odchodzili w Nirwanę, likwidujemy niebezpieczeństwa i przeszkody pojawiające się w naszym życiu i zasiewamy ziarna, które — gdy dojrzeją — pozwolą nam uzyskać ciało Buddy. Poświęcenie zasług wszystkim żyjącym istotom pozwala przezwyciężyć przywiązanie do własnego „ja”.

3

Sanskr.: antarakalpa — okres upadku, w którym ludzkie życie trwa tylko dziesięć lat. Charakteryzuje go skrajna niestabilność i głód.

4

Tyb.: „Skoro już oddałem im [ciało], po co się z nim cackać?”.

5

Tyb.: „Jeśli w tych, którzy spojrzą na mnie, zrodzi się wiara albo gniew, niech stanie się to wiecznym źródłem spełnienia wszystkich ich pragnień”.

6

Wszystkie te określenia często spotyka się w sutrach, gdzie „obrońcą i przewodnikiem” nazywa się Buddę, a „mostem, łodzią i tratwą” — świętą Dharmę.

7

Według buddyjskiej kosmologii na południe od góry Meru znajduje się Ośmiokątny Klejnot Spełniający Życzenia, jasny jak promienie słońca, blaskiem sięgającego w nieskończoność (patrz: Karma Agwan Jonten Gyatso, Pochodnia wiary).

8

Na północny zachód od góry Meru znajduje się cudowne naczynie ze skarbami, w którym ukryte jest nieprzebrane bogactwo drogocennych klejnotów, między innymi szafirów (patrz: Karma Agwan Jonten Gyatso, Pochodnia wiary).

9

Dosłownie: „krowa obfitości”. Na zachód od góry Meru żyje Stado Krów Dostatku, z których mlekiem sączy się wszystko, czego się tylko zapragnie (patrz: Karma Agwan Jonten Gyatso, Pochodnia wiary).

10

Cztery pierwotne elementy (sanskr. mahâbhǓta) — ziemia, woda, ogień, wiatr. Tyb.: „Jak wszechogarniająca przestrzeń, ziemia i pozostałe wielkie elementy, niechaj i ja stanę się źródłem życia dla wszystkich niezliczonych istot”.

11

Tyb.: „To najlepszy eliksir życia, zwyciężający Władcę Śmierci”.