SŁOWO BUDDHY

Czcigodny Mahathera Nyanatiloka
tłumaczenie: Zenno angielski orginał dostępny jest pt. "The Word of The Buddha".

Spis treści

Słowo wstępne do 11. edycji

Słowo Buddhy, opublikowane pierwotnie w języku niemieckim, było pierwszym ściśle systematycznym przedstawieniem wszystkich głównych zasad Nauczania Buddhy. Zostało ono ukazane we własnych słowach [wybór cytatów wraz z komentarzem] Mistrza jako [nauczanie] odnalezione w Sutta-Pitaka buddyjskiego Kanonu Pali.

Choć książka ta może dobrze służyć jako wprowadzenie dla początkującego, jej głównym celem jest danie czytelnikowi, który jest już mniej więcej zaznajomiony z podstawowymi koncepcjami buddyzmu, jasne, zwięzłe i autentyczne streszczenie jego różnych doktryn, w ogólnych ramach 'Czterech Szlachetnych Prawd', tzn. Prawdy o Cierpieniu (nieodłącznie związanym z całym istnieniem), jego Źródle, jego Wygaśnięciu i o Drodze prowadzącej do wygaśnięcia [cierpienia]. Dzięki książce można będzie zobaczyć, jak najwyższe nauki Buddhy zbiegają się w ostatecznym celu: oswobodzeniu od cierpienia. Właśnie z tego powodu na stronie tytułowej pierwszej niemieckiej edycji został wydrukowany urywek tekstu ze [zbioru] Nikaaya Anguttara, który mówi:

Nie tylko o fakcie cierpienia nauczam,
ale też oswobodzenia od tegoż.

Teksty, przetłumaczone według oryginału Pali, zostały wybrane spośród pięciu wielkich zbiorów rozpraw, które tworzą Sutta-Pitaka. Zostały one pogrupowane i objaśnione w taki sposób, by utworzyć łączną całość. W ten sposób zbiór, który pierwotnie został skompilowany dla własnych potrzeb i orientacji autora jako przewodnik po wielotomowych książkach Sutta-Pitaka, stał się, rzetelnym [godnym zaufania] przewodnikiem [użytecznym] dla studenta buddyzmu. To powinno uchronić go przed koniecznością torowania sobie drogi przez wszystkie te różnorodne pisma Pali, tak żeby zyskać wszechstronny i jasny ogląd całości; i to powinno pomóc studentowi związać z podstawowymi składnikami doktryny wiele szczegółów, które napotka w dalszych studiach.

Ponieważ książka zawiera wiele definicji i objaśnień ważnych doktrynalnych terminów razem z ich ekwiwalentami [w języku] Pali, może ona służyć, z pomocą Indeksu Pali (strona 89), jako książka odniesień i pomocny towarzysz badania dla kogoś studiującego doktrynę Buddhy.

Po pierwszej niemieckiej edycji, [która] ukazała się w 1906, pierwsza angielska wersja została opublikowana w 1907. Od tego [czasu] doszło do dziesięciu wydań, włącznie ze skróconą edycją studencką (Kolombo, 1948, Y. M. A. B.) i amerykańską edycją (Santa Barbara, Cal., 1950, Press F. Rowny J.). To [wydanie] zostało również włączone do buddyjskiej Biblii Dwight'a Goddard'a, opublikowanej w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Oprócz dalszych niemieckich edycji, tłumaczenia zostały opublikowane w [następujących] językach: francuskim, włoskim, czeskim [w Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej], fińskim, rosyjskim [w ZSRR], japońskim, hindi, bengalskim i syngaleskim. Wybrane fragmenty przetłumaczone z oryginału w j. Pali zostały opublikowane w syngaleskich drukach [lub czcionką syngaleską?] (pod redakcją autora, z tytułem Sacca - Sangaha, Kolombo, 1914) i w [alfabecie] Devanagari** w Indiach.

Jedenasta edycja została całkowicie zrewidowana.[Dołączono] dodatki do Wprowadzenia oraz do notek objaśniających a także dodano kilka tekstów.

Słowo wstępne do 14. edycji

Czcigodny Autor tego małego sztandarowego dzieła w literaturze buddyjskiej zmarł 28 maja 1957, w wieku 79 lat. Obecna nowa edycja [jest wyrazem] uczczenia dziesiątej rocznicy Jego śmierci.

Przed jego zgonem zrewidowano przedruk tej książki będący 12. edycją, [który to] został włączony do Ścieżki Buddyzmu, opublikowanej przez Buddhist Council of Ceylon [Buddyjską Radę Cejlonu] (Mandalaya Bauddha Lanka). Następna 12. edycja przedrukowanych fragmentów tekstu stała się bazą [kolejnych wydań] z kilkoma mniejszymi [mało istotnymi] poprawkami. [W końcu] zaistniała 13. edycja (1959), za uprzejmą zgodą byłych wydawców, Saasanadhaara Kantha Samitiya a obecnie książka jest wydawana przez [Buddyjskie Towarzystwo Wydawnicze] Buddhist Publication Society.

Wraz z tą [w/w] edycją Towarzystwo publikuje, w transliteracji romańskiej, pod tytułem Buddha Vacana.m, oryginalne teksty Pali, które są przetłumaczone w obecnej książce. Ta edycja Pali jest przeznaczona, by służyć jako podręcznik dla studentów języka Pali i jako podręczna publikacja informacyjna, jak również Breviarium*** do kontemplacyjnego czytania dla tych, którzy już są zaznajomieni z językiem pism buddyjskich.



[Buddyjskie Towarzystwo Wydawnicze]
Buddhist Publication Society
Kandy, Cejlon,
Grudzień 1967.

Słowo wstępne do elektronicznej edycji

Ta edycja ,,Słowa Buddhy'' została przygotowana przez zeskanowanie stron z 14. edycji i przechwycenie tekstu dzięki oprogramowaniu OCR [które zamienia nieruchomy obraz tekstu na tekst ruchomy - gotowy do edycji i dalszej obróbki]. W czasie redagowania tego tekstu [do celów niniejszej] prezentacji poczyniono następujące zmiany redaktorskie:

W innych sprawach tekst pozostał niezmieniony, jak w oryginale.

Istniejące pliki zostały przetworzone na dwie wersje: jeden w PDF (Przenośny Format Dokumentów) dla oglądania w [aplikacji] Adobe Acrobat; druga wersja pliku [istnieje] w Języku Znaczników Hipertekstowych (HTML) [i jest dedykowana] do oglądania w dowolnej przeglądarce internetowej. Obie wersje są połączone hipertekstowo więc klikanie nagłówka w spisie treści albo samego słowa [umieszczonego] w indeksie odsyła [nas] do strony z bibliografią.

Wersja PDF powiela znaki diakrytyczne, które wskazują [zalecają sposób] wymowy Pali [obecny] w oryginale. Rozmiar strony (8 in x 5.3 in ; 48 x 32 pica) [zapis w jednostkach miary wielkości czcionek] jest zbliżony do oryginalnego więc strony mogą być drukowane tak, by oddać [format] oryginalnej książki. Z odpowiednim oprogramowaniem, strony mogą zostać drukowane "dwójką up" [podniesioną dwójką], jako broszura, używając zarówno [formatu papieru] U.S., jak i europejskiego papieru [formatu] A4.

Dokument HTML nie może nie emulować [naśladować] drukowanej strony albo pokazać niestandardowych znaków akcentu. Wersja HTML używa nowoczesnej konwencji dla znaków diakrytycznych [języka-alfabetu] Pali, który jest mniej czytelny, lecz używa tylko standardowych czcionek standardowych [stylów druku] (patrz [niżej]: ,,Wymowa Pali'').

Skróty

Źródło każdego cytatu ukazano za pomocą notatki na marginesie-oznaczenia [która znajduje się] na początku cytatu. Użyte cytaty umieszczone są za skrótami; skrót dokumentu odnosi się do:

D.
Diigha Nikaaya. Numer odnosi się do Sutty.
M.
Majjhima Nikaaya. Numer odnosi się do Sutty.
A.
Anguttara Nikaaya. Rzymski numer odnosi się do głównego podziału na [poszczególne] części albo Nipaatas; drugi numer do Sutty.
S.
Samyutta Nikaaya. Rzymski numer odnosi się do podziału do 'pokrewnych Grup' (Sa.myutta), np. Devataa-Sa.myutta = I, etc.; drugi numer odnosi się do Sutty.
Dhp.
Dhammapada. Numer odnosi się do wiersza.
Ud.
Udaana. Rzymski numer odnosi się do Rozdziałów, drugi numer do Sutty.
Snp.
Sutta-Nipaata. Numer odnosi się do wiersza.
VisM.
Visuddhi-Magga (Ścieżka oczyszczenia).
Dict B.
Słownik buddyjski autorstwa Nyanatiloka Mahaathera.
Fund.
,,Podstawy buddyzmu'' - książka autorstwa Nyanatiloka Mahaathera.

Wymowa [w języku] Pali

Wymowę adaptowano z amerykańskiej edycji z wyjątkiem kilku nazw własnych, słowa nieangielskie są pochylone [napisane kursywą]. Najwięcej takich słów występuje w Pali, pisanym języku dokumentów źródłowych. Słowa Pali są wymawiane następująco:

Samogłoski

Litera [-znak] powinna brzmieć następująco:

a jak u w angielskim słowie shut [zamknął się]; nigdy jak w [wyrazie] cat i nigdy jak w take
aa jak w father; nigdy jak w take
e długo, jak w stake
i jak w pin
ii jak w machine; nigdy jak w fine
o długo jak w hope
u jak w put albo oo w foot
uu jak oo w boot; nigdy jak w refuse

Spółgłoski

Litera-znak powinien brzmieć następująco:

c jak ch w chair; nigdy jak k, nigdy jako s, ani jako c w center, city
g jak w get, nigdy jak w general
h zawsze, nawet w pozycjach natychmiast następujących po spółgłoskach albo podwojonych spółgłoskach; e.g. bh jak w cab-horse; ch jako chh w ranch-house: dh jak w handhold; gh jak w bag-handle; jh jak dgh w sledge-hammer, etc.
j jak w joy
.m .n jak 'nazalizer' jest na Cejlonie zwykle wymawiane jak .ng w sung, sing, etc.
s zawsze jak w this; nigdy jak w these
~n jak ny w canyon (hiszpański: ca ~ non) albo jak gn w Mignon
ph jak w haphazard; nigdy jak w photograph
.th jak w hot-house; nigdy jak w thin ani jak w than
y jak w yes
.t, .th, .d, .dh, .l są dźwiękami językowymi; w czasie wymowy język ma być oparty o podniebienie

Podwójne spółgłoski: każda z ich ma być wymawiana; np.: bb jak w scrub-board: tt jak w cat-tail.


* Tekst umieszczony w nawiasach kwadratowych pochodzi od tłumacza - Zenno.

** Devanagari, nagari, pismo płn. indyjskie, alfabetyczno-sylabiczne, służące do drukowania tekstów sanskryckich, do zapisywania hindi i innych współcz. języków środk., zach., i płn. Indii.

Etym. - sanskr. 'pismo boskiego miasta'; deva 'bóg'; nãgari 'miejski' od nagara 'miasto'; patrz też hasło w Wikipedii - przyp. tłum.

*** Breviarium - wydaje się, że termin ten należy tu rozumieć jako: 'zbiór tez doktrynalnych kościoła buddyjskiego' - przyp. tłum.

**** terminy 'ja' oraz 'ego' w niektórych definicjach nie pokrywają się ze znaczeniem terminu jaźń i dlatego bezpieczniejsze wydaje mi się używanie w tłumaczeniu a także zrozumieniu zagadnień terminu jaźń, jako najbardziej pojemnego znaczeniowo - przyp. tłum.

***** Buddha w Sutrze Samańńaphala (DN2) dokładnie i prostym językiem opisuje te cztery medytacyjne wchłonięcia, oprócz innych owoców kontemplacyjnego życia. Inaczej są one zwane 'jhana'. Sutta ta poświęcona jest sposobom postępowania w życiu codziennym oraz poziomom medytacji buddyjskiej. Polecam tłumaczenie tejże Sutty z Pali na ang. Thanissaro Bhikku oraz tłum. na j. polski Michał H. 'Siristru' Dłużaka, obecne na stronie internetowej users.mahajana.net/theravada - przyp. tłum.