[Tekst] Czyste reguły ogrodów chan1 mówią:
Wszyscy buddowie trzech czasów opuścili domostwo2 osiągając Drogę3. Dwudziestu ośmiu [patriarchów]4 z Zachodniego Nieba5, Szósty [Patriarcha]6 z ziemi Tang7, przekazali pieczęć umysłu buddy8 i wszyscy bez wyjątku byli śramanerami9. Z pewnością to właśnie dzięki nieskazitelnemu przestrzeganiu moralnej dyscypliny10, stali się uniwersalnym wzorem [we wszystkich] Trzech Światach11. Dlatego w praktyce zen i zapytywaniu o Drogę12 podstawą są reguły i wskazania. Jeśli nie uwolnisz się od błędów i nie będziesz strzec się negatywnych czynów, jakże możesz osiągnąć stan buddy i zostać patriarchą?
Przyjmowanie wskazań wygląda następująco: powinieneś mieć przygotowane trzy rodzaje szat13, miseczkę żebraczą, matę oraz nowe i czyste odzienie. Jeśli nie ma nowego odzienia, [powinno zadbać się o to], aby stare zostało uprane i starannie oczyszczone. W chwili przyjmowania wskazań14 nie powinieneś [używać] szat ani miseczki należących do kogoś innego. Skup swój umysł i nie zajmuj się innymi rzeczami. Przyjęcie formy Buddy, przyjęcie wskazań Buddy oraz otrzymanie tego, co buddowie przyjęli i stosowali, nie jest błahą rzeczą. Jakże mógłbyś traktować je lekko? Jeśli pożyczysz od kogoś szaty lub miseczki, nawet gdybyś wszedł na podest i przyjął wskazania, [w istocie] nie będzie to przyjęciem wskazań. Raz nie przyjąwszy ich, do końca życia będziesz człowiekiem bez wskazań, który w niewłaściwy sposób przekroczył Bramę Pustki15 daremnie przyjmując darowizny od wyznawców. Początkujący na ścieżce, którzy nie opanowali jeszcze wskazań Dharmy i bez nauczyciela, który by im je wyjaśnił, upadają. Mym pragnieniem jest, abyś te oto ostre słowy w sercu swym głęboko wyrył.
Jeśli przyjąłeś już wskazania słuchaczy16, powinieneś [następnie] przyjąć wskazania bodhisattwy. Taki jest porządek wchodzenia [na ścieżkę] Dharmy17.
Na Zachodnim Niebie jak i we Wschodniej Ziemi18, w miejscach istnienia przekazu buddów i patriarchów, wchodząc [na ścieżkę] Dharmy, na początku przyjmowane są wskazania. Nie przyjąwszy wskazań nie jesteś dzieckiem buddów, nie jesteś spadkobiercą [Dharmy] patriarchów, dlatego że dla nich „porzucenie błędów i nie wystrzeganie się [czynienia] negatywnych czynów” stanowiło „praktykę zen i poszukiwanie Drogi”. Słowa „podstawą są reguły i wskazania” same w sobie są już Okiem i Skarbcem Prawdziwej Dharmy19. Osiągnięcie stanu buddy i zostanie patriarchą jest z pewnością otrzymaniem i podtrzymywaniem Oka i Skarbca Prawdziwej Dharmy, a patriarchowie, którzy właściwie przyjmują Oko i Skarbiec Prawdziwej Dharmy otrzymują tym samym i podtrzymują wskazania buddów. Nie ma buddy, który nie otrzymałby i nie podtrzymywałby wskazań buddy. Czy przyjęli je i podtrzymywali owe wskazania otrzymawszy je od samego Tathāgaty20, czy też od jego uczniów, wszyscy tym samym otrzymali żyłę życia21. Wskazania buddów we właściwy sposób przekazywane z buddy na buddę dotarły do Chin dzięki Starożytnemu Patriarsze z Song Shan22 i [tam] przekazane pięciokrotnie dosięgły Wielkiego Patriarchy Sokeia23. Qingyuan24, Nanyue25 i inni przekazywali je właściwie i pomimo, że przetrwały one po dziś dzień, są też głupi starcy, którzy nic o nich nie wiedzą. Takim najbardziej należy współczuć.
Powinieneś przyjąć wskazania bodhisattwy. Taki jest porządek wchodzenia [na ścieżkę] Dharmy. O tym praktykujący powinien wiedzieć. Ceremoniał przyjmowania wskazań bodhisattwy przez długi czas był przekazywany właściwie jako istota buddów i patriarchów i nie zostaje wypełniony przez niedbałych i leniwych.
Podczas owej ceremonii należy ofiarować kadzidło i złożyć pokłon przed mistrzem wskazań prosząc go o pozwolenie przyjęcia wskazań bodhisattwy. Raz otrzymawszy zgodę obmyj się do czysta i włóż na siebie nowe i czyste szaty albo [jeśli nie masz nowego] uprane i oczyszczone, rozrzucaj kwiaty, pal kadzidło, czyń pokłony z czcią przed szatami, po czym włóż na je siebie. Złóż pokłony przed posągami i wyobrażeniami [buddów i patriarchów], przed Trzema Skarbami, przed wielce czcigodnymi. Dzięki temu pozbędziesz się przeszkód a zarówno twój umysł jak i ciało zostaną oczyszczone. Porządek ów od dawna był właściwie przekazywany jako istota buddów i patriarchów.
Następnie powinieneś udać się do miejsca praktyki, gdzie upādhyāya i acharya każą ci się pokłonić, po czym uklęknij i ze złożonymi razem dłońmi recytuj w te słowa:
Przyjmuję schronienie w Buddzie.
Przyjmuję schronienie w Dharmie.
Przyjmuję schronienie w Sandze.
Przyjmuję schronienie w Buddzie, najczcigodniejszym pośród dwunogich.
Przyjmuję schronienie w Dharmie, najczcigodniejszej, która przekracza wszelkie pragnienia.
Znajduję schronienie w Sandze, najczcigodniejszej pośród wszelkich zgromadzeń.
Znalazłem schronienie w Buddzie.
Znalazłem schronienie w Dharmie.
Znalazłem schronienie w Sandze.
Tathāgata osiągnął Nieprzezwyciężalne, Najprawdziwsze i Doskonałe Przebudzenie i jest moim Wielkim Nauczycielem, w którym teraz przyjmuję schronienie.
Od teraz nie będę przyjmował schronienia w złych demonach ani zewnętrznych ścieżkach [heretyków].
Obyś był współczujący!
(Powtórz całość trzykrotnie i na koniec trzy razy powtórz „Obyś był współczujący!”)
Dobry Synu! Gdy porzuciłeś pomieszane poglądy i właściwie przyjąłeś schronienie, wskazania już cię doskonale otaczają. Powinieneś [teraz] przyjąć Trzy Grupy Czystych Wskazań26:
Pierwsze wskazanie: przestrzegać wszystkich wskazań. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia27 będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Drugie wskazanie: praktykować dobro. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Trzecie wskazanie: pomagać czującym istotom. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Nie wolno ci złamać powyższych Trzech Grup Czystych Wskazań. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał powyższe Trzy Grupy Czystych Wskazań?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
W ten sposób powinieneś je podtrzymywać.
Dobry synu! Przyjąwszy Trzy Grupy Czystych Wskazań, powinieneś przyjąć Dziesięć Poważnych Zakazów. One są Wielkimi Czystymi Wskazaniami Buddów i Bodhisattwów.
Pierwsze wskazanie: Nie zabijać. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia28 będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Drugie wskazanie: Nie kraść. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Trzecie wskazanie: Nie popełniać wykroczeń seksualnych29. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Czwarte wskazanie: Nie kłamać. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Piąte wskazanie: Nie spożywać alkoholu. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Wskazanie szóste: Nie mówić o przewinieniach innych bodhisattwów, czy to świeckich czy tych, którzy opuścili domostwo. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Siódme wskazanie: Nie wywyższać siebie i nie poniżać innych. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Ósme wskazanie: Nie być skąpym Dharmy ani materialnych rzeczy. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Dziewiąte wskazanie: Nie wpadać w gniew. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Wskazanie dziesiąte: Nie lżyć Trzech Skarbów. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał to wskazanie?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
Nie wolno ci złamać żadnego z powyższych dziesięciu wskazań. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał te wskazania?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
W ten sposób powinieneś je podtrzymywać.
Przyjmujący wskazania robi trzy pokłony.
Powyższe Trzy Schronienia, Trzy Grupy Czystych Wskazań, Dziesięć Poważnych Zakazów były i są przyjmowane jak i podtrzymywane przez buddów. Czy od chwili obecnej aż do osiągnięcia Przebudzenia będziesz podtrzymywał tych szesnaście wskazań?
Odpowiedz: Tak, będę je należycie podtrzymywał.
(Pytanie i odpowiedź należy powtórzyć trzykrotnie).
W ten sposób powinieneś je podtrzymywać.
Przyjmujący wskazania robi trzy pokłony.
Następnie wyrecytowawszy Modlitwę Czystości mimo pozostawania w tym świecie30 recytujemy:
Przyjmuję schronienie w Dharmie.
Przyjmuję schronienie w Sandze.
Następnie przyjmujący wskazania opuszcza miejsce praktyki.
Ten obrządek przyjęcia wskazań jest autentycznym przekazem buddów i patriarchów. Danxia Tianran31, śrāmanera Gao z Góry Yao32 i inni w taki sam sposób przyjęli i podtrzymywali [wskazania]. Są patriarchowie, którzy w podobny sposób nie przyjmowali wskazań bhiksu, jednak do tej pory nie było patriarchy, który by nie przyjął [tychże] wskazań bodhisattwy autentycznego przekazu buddów i patriarchów. Należy je przyjmować i podtrzymywać.
Oko i Skarbiec Prawdziwej Dharmy
Rozdział Drugi: O przyjmowaniu wskazań
- 1. Chiń. Chanyuan qinggui, jap. Zen'en shingi. Autorstwo tekstu przypisuje się chińskiemu mnichowi chan Zhanglu Zongyi (jap. Chōro Sōsaku), który napisał go w latach 1101–1103. Jest to najstarszy tekst traktujący o regułach monastycznych w tradycji chińskiej szkoły chan.
- 2. Sanskr. pravrajyā, chiń. chujia, jap. shukke. Dosłownie „opuścić dom” czyli przyjąć święcenia mnisze.
- 3. Tzn. osiągając Przebudzenie.
- 4. Chiń. ershiba zu, jap. nijūhasso. Dwudziestu ośmiu buddyjskich mnichów z Indii, których w tradycji chińskiego chan i japońskiego zen uważa się za tych, którzy nieprzerwanie przekazywali Dharmę Buddy aż do Bodhidharmy, który pierwszy przyniósł tę naukę do Chin.
- 5. Tzn. Indii.
- 6. Chiń. Huineng, jap. Enō (638–713). Chiński mnich, będący uczniem Hongrena (jap. Gunin), od którego odziedziczył przekaz Dharmy zostając tym samym szóstym patriarchą w szkole chińskiego chan. Był propagatorem tzw. natychmiastowej ścieżki w praktyce buddyjskiej.
- 7. Tzn. chińskiej dynastii Tang (618–907)
- 8. W chińskim buddyzmie chan jak i japońskim zen znak autentycznego przekazu między nauczycielem a uczniem. W obydwu tradycjach podkreśla się nieprzerwany przekaz przebudzonego umysłu Buddy Śākyamuniego z mistrza na ucznia bez polegania na słowie pisanym (chiń. buli wenzi, jap. furyū monji). Taki przekaz z umysłu do umysłu (chiń. yixin chuanxin, jap. ishin denshin) porównywany jest do pozawerbalnej komunikacji, jaka zachodzi podczas użycia pieczęci, (często używanej w Azji Wschodniej) jako swoistej sygnatury, którą odciskamy na papierze. Za wzór tego, przebudzony umysł mistrza odciska się dokładnie w taki sam sposób w umyśle ucznia. Zrozumienie Dharmy przez adepta zostaje formalnie poświadczone i udokumentowane przez mistrza za pomocą tzw. pieczęci potwierdzenia (chiń. yinke, jap. inka).
- 9. Sanskr. śrāmanera, chiń. shamen, jap. shamon. Buddyjski mnich tudzież mniszka, który wyrzekł się doczesnego świata w imię podążania ścieżką wiodącą ku wyzwoleniu. W oryginalnym znaczeniu słowo śramanera oznaczało osobę, która ogoliła głowę, porzuciła cały dotychczasowy majątek i status społeczny i poświęciła się treningowi ciała i umysłu w celu wykorzenienia złych nawyków i pielęgnowania dobrych. Początkowo termin ten odnosił się do nie-buddyjskich praktykujących, wyznawców dżinizmu praktykujących i studiujących Wedy i Upaniszady.
- 10. Sanskr. vinaya, chiń. pini, jap. bini.
- 11. Sanskr. traidhātuka, trailokya, chiń. sanjie, jap. sangai. Trzy sfery samsary: sfera pragnienia (sanskr. kāma-dhātu, chiń. yujiem, jap. yokukai), w której istoty nieustannie kierowane pragnieniem poszukują fizycznej gratyfikacji; sfera formy (sanskr. rūpa-dhātu, chiń. sejie, jap. shikikai), w której istoty wolne są od pragnienia fizycznego zaspokojenia i doświadczają istnienia subtelnej formy; sfera bezforemna (sanskr. arūpya-dhatu, chiń. wuse jie, jap. mushiki kai) jest najsubtelniejszą spośród wszystkich sfer samsary. Istoty w niej przebywające nie posiadają ciał; nie ma w niej przedmiotów materialnych, a jedynie umysł spoczywający w głębokim wchłonięciu medytacyjnym.
- 12. Tzn. praktyce buddyjskiej.
- 13. Trzy szaty, które powinien posiadać mnich. W japońskiej tradycji zen sōtō mnisi przy wyświęceniu również otrzymują trzy szaty. Niemniej, różnią się one znacznie od pierwowzoru.
- 14. Dosłownie: wejścia na podest wskazań. Aby zostać w pełni wyświęconym mnichem (lub mniszką) śramanera musiał wziąć udział w specjalnej ceremonii przyjęcia wskazań, w której ślubował przed swoim mistrzem wskazań przestrzeganie 250 wskazań (w przypadku mniszek liczba ta wynosiła 348). Ceremonia odbywa się w wytyczonym miejscu (chiń. jiechang, jap. kaijō) tudzież na tzw. podeście wskazań (chiń. jietan, jap. kaidan). W Japonii pierwsza ceremonia przyjęcia wskazań odbyła się przed Pawilonem Wielkiego Buddy Wairoczany w świątyni Tōdaiji w mieście Nara 4 kwietnia 755 roku. Przeprowadził ją Jianzhen (jap. Ganjin) (688–763), mnich pochodzący z Chin. Jego również uważa się za tego, który zapoczątkował system święceń w Japonii. W 761 roku podobne podesty wskazań wzniesiono w świątyni Yakushiji w Shimotsuke (dzisiejsza prefektura Tochigi) oraz w Kanzeonji w Chikuzen (dzisiejsza prefektura Fukuoka). W 822 roku, dzięki staraniom Saichō (767–822) i jego uczniów, zapoczątkowano ordynację w świątyni Enryakuji w Omi (dzisiejsza prefektura Shiga). Tutaj wyświęcenia odbywały się w oparciu o tekst Sutry Sieci Brahmy (chiń. Fanwangjing, jap. Bonmōkyō), według której adept zobowiązany był do przestrzegania tzw. Dziesięciu głównych oraz czterdziestu ośmiu pomniejszych wskazań. W takim kształcie system ten przetrwał również po dziś dzień.
- 15. Tzn. błędnie zrozumiał nauki o pustce
- 16. Sanskr. śrāvakatva, chiń. shengwen, jap. shōmon. Dosłownie, „słuchający głosu”. Pierwotnie termin ten określał bezpośredniego ucznia Buddy (który słuchał jego głosu). W tekstach mahāyāny termin ów posiada nieco negatywne konotacje. Podczas gdy śrāvakovie to zdyscyplinowani mnisi-praktykujący, którzy kontemplując Cztery Szlachetne Prawdy w celu osiągnięcia stanu arhata i tym samym nirwany, razem z pratyekabuddhami uważa się ich za praktykujących na niższym poziomie aniżeli bodhisattwowie, którym ustępują we wglądzie i współczuciu.
- 17. Chiń. rufa, jap. nyūhō. Zostanie mnichem lub mniszką.
- 18. Tzn. Chinach
- 19. Zwrot ten wywodzi się od słów Buddy Śākyamuniego, którymi zwrócił się do Mahākāśyapy (chiń. Mohejiashe lub Jiashe, jap. Makakashō lub Kashō; ?–466 p.n.e.): „Posiadam bramę do Oka i Skarbca Prawdziwej Dharmy, Tajemnego Umysłu Nirwany prawdziwej postaci rzeczywistości i pozbawionej kształtu rzeczywistości, którą przekazuje się nie opierając się na piśmie i poza nauką doktryny. Tobie ją przekazuję”. Za Zongmen liandeng huiyao (jap. Shūmon rentō eyō), w skrócie Liandeng huiyao, zbiór powiedzeń sześciuset mistrzów zen począwszy od Buddy Śākyamuniego w 30 zwojach skompilowany przez Hueiweng Wuminga [jap. Kaiō Gomyō], najstarsza kopia pochodzi z 1189 r.), zw. 1.
- 20. Chiń. rulai, jap. nyorai. Jeden z tytułów Buddy i najczęściej używany tytuł przez historycznego Buddę w odniesieniu do siebie samego. Najczęstszym tłumaczeniem tego określenia jest „Ten, który odszedł (tatha-gata)” bądź „Ten, który przybył (tatha-agata)”, zakładając, iż historyczny Budda był jedynie jednym z wielu buddów, którzy pojawili się przed nim oraz wielu, którzy pojawią się w przyszłości.
- 21. Tzn. mądrość buddów.
- 22. Tzn. Bodhidharma (Chiń. Pudidamo lub Damo, jap. Bodaidaruma lub Daruma (?–530?). Dwudziesty ósmy patriarcha buddyzmu indyjskiego i pierwszy patriarcha buddyzmu chan. Według tradycji przybył z Indii do Chin, by przynieść przekaz Dharmy Buddy. Mimo, że istnieją dokumenty chińskie, które wspominają mnicha buddyjskiego o takim imieniu, są też głosy negujące prawdziwość jego istnienia.
- 23. Patrz przyp. 6.
- 24. Jap. Seigen (?–740) Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie znany jako Qingyuan Xingsi (jap. Seigen Gyōshi). Uważany za jednego z najbardziej wybitnych uczniów – obok Nanyue Huairang (patrz przyp. niżej) – Huinenga.
- 25. Jap. Nangaku (677–744). Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie nazywany Nanyue Huairang (jap. Nangaku Ejō). Przyjął święcenia mnisze w wieku 15 lat i przez osiem lat praktykował pod okiem szóstego patriarchy Huinenga (jap. Enō). Po śmierci otrzymał pośmiertny tytuł Dahui (jap. Daie). Jednym z jego głównych uczniów był Mazu Daoyi (jap. Baso Dōichi)
- 26. Sanskr. trividhāni śīlāni, chiń. sanju jingjie, jap. sanjūjōkai. Ustanowione przez mahāyānę i przeciwstawiane sformalizowanym wskazaniom vinai hīnayāny, które reprezentują bardziej duchowe, aniżeli dosłowne, podejście do zagadnienia moralności. Istnieją dwie podobne ich interpretacje. Pierwsza z nich zawarta jest w Sutrze sieci Brahmy oraz w Sutrze naszyjnika z klejnotów (chiń. Yingluo jing, jap. Yōrakukyō). Pierwsza i druga grupa wskazań dotyczy własnych korzyści duchowych, a trzecia grupa odnosi się do praktyki, której celem jest korzyść w postaci przynoszenia pożytku innym. Według drugiej interpretacji, o której czytamy w Yogâcārabhūmi-śāstrze (chiń. Yuqie lun, jap. Yugaron) oraz w Sutrze stopni bhumi bodhisattwy (sanskr. Bodhisattvabhūmi-sūtra, chiń. Dichi jing, jap. Jiji kyō), pierwsza grupa wskazań (chiń. luyi jie, jap. ritsugi kai) zawiera w sobie cały zestaw wskazań poziomu hinayāny, (sanskr. prātimoksa, chiń. poluotimucha, jap. haradaimokusha), druga grupa (sanskr. kuśala-dharma-samgrāhaka-śīla, chiń. she shanfa jie, jap. shō zenhō kai) mówi o rozwijaniu dobrych uczynków i nosi taką samą nazwę jak w przypadku wcześniejszej interpretacji, natomiast trzecia grupa nazywana jest „wskazaniami, które przynoszą korzyść czującym istotom” (sanskr. sattvânugrāhakam śīlam, chiń. raoyi youqing jie, jap. nyōeki ujō kai). W tym przypadku druga i trzecia grupa odzwierciedlają wytyczne mahāyāny, tym samym rozszerzając pierwotną zawartość vinai.
- 27. Dosłownie: „Czy od obecnego ciała aż do osiągnięcia ciała buddy”.
- 28. Dosłownie: „Czy od twego obecnego ciała aż do osiągnięcia ciała buddy”.
- 29. Jeden z dziesięciu niewłaściwych czynów (sanskr. daśâśubhāh, chiń. shie, jap. jūaku), który stanowi jedno z tzw. pięciu podstawowych wskazań obowiązujących przy przyjęciu Trzech Schronień. Wymienić można dwa rodzaje seksualnych wykroczeń: (A) dotyczące własnego partnera, (B) oraz cudzołóstwo. Odnośnie pierwszego, dzieli się on na cztery części. 1) niewłaściwe miejsce, np. w obecności wizerunków Trzech Skarbów; w miejscu, gdzie mieszkają rodzice; na zewnątrz przy świetle słonecznym lub świetle księżyca; w pobliżu własnego nauczyciela. 2) niewłaściwa pora: w okresie przyjęcia wskazań; w okresie ciąży; podczas miesiąca po urodzeniu się dziecka; w okresie menstruacji. 3) aby chronić dharmę: na przykład, kiedy uprawiamy seks w dniu, kiedy otrzymaliśmy wskazania. 4) zboczony seks: oralny, analny.
- 30. Chin. Chu shijie fan jie, jap. Sho sekai bon no ge. Kwiat losotu zakorzeniony jest w błotnistej wodzie ale jego piękne kwiaty kwitną ponad i nie ulegają zabrudzeniu. Kwiat lotosu jest zatem symbolem bodhisattwy, który po to aby pomagać żyjącym istotom, pozostaje w „błocie” świata narodzin i śmierci nie wchodząc w stan nirwany, ale którego umysł pozostaje czysty, ponieważ urzeczywistnił on pustkę wszystkich zjawisk przez co nie lgnie do nich.
Przebywanie w tym świecie, podobnym do pustej przestrzeni,
przypomina kwiat lotosu w błotnistej wodzie.
Całkowicie czysty umysł przekracza go.
Czynimy pełny pokłon przed Najczcigodniejszym. - 31. Jap. Tanka Tennen (739–824). Chiński mistrz chan, uczeń Shitou Xiqian (jap. Sekitō Kisen)
- 32. Jap. Yakuson Kō (780–850). Chiński mistrz chan.