Słownik buddyjski - ,,D''

Kuzyn i rywal Buddy, który stale usiłował negować jego nauki i tworzyć rozłamy w Sandze. Próbował zasypać Buddę pod lawiną i udało mu się skaleczyć palec u nogi Buddy. Za przelanie krwi Buddy żywcem wpadł do piekieł.

1. niebo
2. dzień
3. boska istota
4. świat niebiański

Słowo sanskryckie tłumaczone jako jednoczyć i trzymać. Dharani, zwane czasami mantrami, jednoczą wszystkie dharmy i mają niezliczone znaczenia.

Pisana z dużej litery, jak tutaj, Dharma odnosi się do nauk Buddów, które należy praktykować. Pisana z małej litery, dharma odnosi się do rzeczy lub metod, wszystkich tworów zarówno fizycznych, jak i mentalnych.

Prawo, zasada, metoda, norma. Jedno z kluczowych pojęć buddyzmu; ma wiele znaczeń.

1. Nauka Buddy, na zachodzie zwana buddyzmem. W języku chińskim i w sanskrycie zwana Dharmą Buddy, lub prościej Dharmą.
2. Specyficzny element psychofizycznego istnienia. Jest ich zwykle sto w Wielkim Pojeździe i od 72 do 86 w różnych tradycjach Hinajany. Sarwastiwadini wymieniają ich 75.
3. Jedna z metod pielęgnacji, podjęta przez aspirantów, którzy chcą uzyskać święte rezultaty osiągane dzięki praktyce Dharmy Buddy. W takim podejściu recytacja sutr, odprawianie ceremonii, praktykowanie medytacji, recytowanie imion Buddów itd. wszystkie są dharmami.

1. Termin używany czasami do wszystkich rzeczy noumenalnych (???) i zjawiskowych.
2. Termin stosowany również w stosunku do otwarcia się danej osoby ku mądrości Buddhy, lub otwarcia czyjejś własnej krainy Dharmy, po osiągnięciu oświecenia.

Duchowe lub prawdziwe ciało. Ucieleśnienie Prawdy i Prawa. Pierwsze z trzech ciał, Trikaji. Używa się tego określenia, gdy mówi się o trzech ciałach Buddhy, ale w rozdziale VI (Sutry Szóstego Patriarchy) Hui Neng wykazuje, że znajdują się one w czyjejś własnej naturze, kiedy odrzucone zostają złudzenia oraz istnieje czyste rozumienie zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz.

1. Aspekty, cechy i formy wszystkich rzeczy.
2. To, że wszystkie rzeczy posiadają tylko jedną naturę, różniąc się jedynie formą.
3. Również: wgląd w Dharmę, tj. że ktoś ,,uchwycił'' Dharmę. Jeżeli ktoś to posiada, wówczas powinien to puścić.

Praktyki ascetyczne, które mogą być dobrowolnie podjęte przez podążających drogą pielęgnacji. Tradycyjnie jest ich dwanaście lub trzynaście.

Dhjana jest metodą medytacji, w której na początku ktoś siedzi spokojnie, tak, że jego umysł staje się uciszony i spokojny. Celem jest zrozumienie i zyskanie większego wglądu we własny umysł, tak aby ten spokój mógł być zachowany przez cały dzień. Służy to również osiągnięciu większego oświecenia w swoich codziennych czynnościach, by ujrzeć, w którym miejscu zboczyło się ze ścieżki.

Drzewo, pod którym Budda osiągnął Oświecenie w Bodhi-gaya w Indiach (Bodhi-gaja jest niedaleko miasta Gaya w stanie Bihar, w północnej części Indii). Drzewo Bodhi w Anuradhapura W Sri Lance, zasadzone przez syna Asioki, jest najstarszym historycznym drzewem na świecie.

Gorycz, nieszczęśliwość, cierpienie, ból, niedola, trudność. Istnieją wykazy dwóch, trzech, czterech, pięciu, ośmiu i dziesięciu kategorii; dwiema są: wewnętrzne, tj. fizyczne i umysłowe, i zewnętrzne, tj. atak z zewnątrz; czterema są: narodziny, starzenie się, choroba, i śmierć; ośmioma są te cztery łącznie z bólem rozdzielenia z tym co się kocha, bólem zetknięcia się z tym czego się nienawidzi, bólem niezrealizowania swoich celów, i z bólem który spowodowany jest przez pięć skandh.

Dvi-hetuka-patisandhi Odrodzenie się tylko z dwoma podstawowymi warunkami: alobha (dystans) i adosa (przyjaźń). Osoby określane jako dvi-hetuka-patisandhi nie mogą osiągnąć Ścieżek i Owoców w swym obecnym życiu.

1. zrodzone z jaja
2. zrodzone z łona
3. zrodzone z wilgoci
4. zrodzone przez transformację
5. z formą
6. bez formy
7. z myślą
8. bez myśli
9. niezupełnie obdarzone formą
10. niezupełnie pozbawione formy
11. niezupełnie obdarzone myślą
12. niezupełnie pozbawione myśli

Dwanaście nidan czyli ogniw łańcucha istnienia to:

1. Avidya: niewiedza albo stan nieoświecony
2. Samskara: działanie, działalność, koncepcja, skłonność
3. Vijnana: świadomość
4. Namarupa: nazwa i forma
5. Sadayatana: sześć organów zmysłów, tj. oko, ucho, nos, język, ciało i umysł
6. Sparśa: kontakt, dotyk
7. Vedana: doznanie, odczucie
8. Trsna: pragnienie, pożądanie, tęsknota
9. Upadana: chwytanie, czepianie się, lgnięcie
10. Bhava: bycie istnienie
11. Jati: narodziny
12. Jaramarana: starość, śmierć

Do Sześciu Paramit, które praktykuje Bodhisattwa zostały w późniejszym czasie dodane kolejne cztery, a mianowicie:

1. Właściwa metoda (lub właściwe środki)
2. Ślubowania
3. Przejawianie się 10 mocy
4. Prawdziwe rozumienie wszystkich dharm (praw)

Wszystkie rzeczy, zawierające wszystkie rzeczy o charakterze noumenu i fenomenu. Również: sposoby, wszystkie metody, tak jak w: ,,mistrz powinien znać dziesięć tysięcy metod'' nauczania.

Dziesięć tysięcy użyte jest w znaczeniu całości, całkowitości, ilości tak wielkiej, że jest niepoliczalna.

Dziewięć sfer istnienia. Są to sfery dharmy:

1. Bodhisattwów,
2. Oświeconych do Warunków,
3. Słuchających Dźwięku,
4. Bogów,
5. Ludzi,
6. Asurów,
7. Zwierząt,
8. Głodnych Duchów,
9. Istot Piekielnych.